Stowarzyszenie Ogrodowe
POLSKI ZWIĄZEK DZIAŁKOWCÓW
KRAJOWA RADA
R E G U L A M I N
RODZINNEGO OGRODU
DZIAŁKOWEGO
uchwalony przez
Krajową Radę Polskiego Związku Działkowców
w dniu 1 października 2015 roku
ze zmianami wprowadzonymi
w dniu 28 czerwca 2018 roku
Warszawa, 28.06.2018 r.
ROZDZIAŁ I
Przepisy wstępne
§ 1 [Zakres regulacji]
1. Regulamin rodzinnego ogrodu działkowego,
zwany dalej "regulaminem", określa
szczegółowe zasady zagospodarowania i
korzystania z działki oraz funkcjonowania i
zagospodarowania rodzinnego ogrodu
działkowego, a także zasady korzystania z terenu
ogólnego i infrastruktury ogrodowej.
2. Regulamin obowiązuje wszystkich
przebywających na obszarze rodzinnego ogrodu
działkowego.
3. W rozumieniu regulaminu, rodzinnym ogrodem
działkowym, zwanym dalej "ROD", jest
wyłącznie ROD prowadzony przez
stowarzyszenie ogrodowe Polski Związek
Działkowców.
§ 2 [Rodzinny ogród działkowy]
1. ROD jest podstawową jednostką organizacyjną
Polskiego Związku Działkowców, zwanego
dalej "PZD".
2. ROD stanowi wydzielony obszar lub obszary
przeznaczone na cele rodzinnych ogrodów
działkowych, składające się z działek i terenu
ogólnego, służące do wspólnego korzystania
przez działkowców, wyposażone w
infrastrukturę ogrodową.
3. ROD powinien posiadać nazwę uchwaloną
przez walne zebranie i nadaną przez okręgową
radę PZD.
§ 3 [Urządzenie użyteczności publicznej]
ROD są urządzeniami użyteczności publicznej,
służącymi zaspokajaniu wypoczynkowych,
rekreacyjnych i innych potrzeb socjalnych członków
społeczności lokalnych poprzez zapewnienie im
powszechnego dostępu do ROD oraz działek
dających możliwość prowadzenia upraw
ogrodniczych na własne potrzeby, a także
podniesienie standardów ekologicznych otoczenia.
§ 4 [Tereny i sektory ROD]
1. ROD może składać się z kilku terenów.
2. Teren, jako obszar gruntu, jest wydzieloną
jednostką przestrzenną podzieloną na działki.
3. ROD (w tym także teren), w zależności od
wielkości, można podzielić na sektory.
4. Sektor jest pomocniczą jednostką przestrzenną
ROD ułatwiającą zarządzanie i funkcjonowanie
ROD, oznaczoną na planie zagospodarowania
ROD.
§ 5 [Działka w ROD]
1. Działka jest podstawową jednostką przestrzenną
ROD, której powierzchnia nie może przekraczać
500 m2
, służącą zaspokajaniu potrzeb
działkowca i jego rodziny w zakresie
prowadzenia upraw ogrodniczych, wypoczynku
i rekreacji.
2. Powierzchnia i granice działki muszą być
zgodne z planem zagospodarowania ROD.
3. Działka nie podlega podziałowi na mniejsze
jednostki przestrzenne.
§ 6 [Zakazy dotyczące wykorzystania działki]
1. Działka w ROD nie może być wykorzystywana
do innych celów, niż określone w § 5 ust.1, a w
szczególności obowiązuje całkowity zakaz
prowadzenia na działce działalności
gospodarczej lub innej działalności zarobkowej
oraz wynajmowania części lub całej działki.
2. Zakaz, określony w ust. 1, stosuje się
odpowiednio do altany działkowej.
§ 7 [Zakaz zamieszkiwania]
1. Działka nie może być wykorzystywana do
zamieszkiwania.
2. Przez zamieszkiwanie rozumie się przebywanie
z zamiarem skupienia i realizacji swoich spraw
życiowych.
3. Altana działkowa na terenie działki w ROD nie
jest obiektem mieszkalnym; przebywanie w niej
nie może stanowić podstawy do urzędowego
potwierdzenia czasowego lub stałego pobytu.
§ 8 [Działkowiec]
Działkowcem jest pełnoletnia osoba fizyczna
uprawniona do korzystania z działki w ROD na
podstawie prawa do działki nabytego zgodnie z
ustawą z dnia 13 grudnia 2013 roku o rodzinnych
ogrodach działkowych, zwanej dalej "ustawą"
§ 9 [Uprawnienia i obowiązki działkowca]
1. Działkowiec jest w szczególności uprawniony
do:
1) zagospodarowania działki i wyposażenia jej
w odpowiednie obiekty i urządzenia
zgodnie z ustawą i regulaminem,
2) uczestniczenia w szkoleniach
organizowanych przez zarząd ROD lub
okręgowy zarząd PZD na zasadach
określonych w przepisach wydanych przez
właściwe statutowo organy PZD,
3) korzystania z biblioteki ogrodowej,
4) występowania do zarządu ROD w sprawach
dotyczących zagospodarowania i
użytkowania ROD i działki,
5) zgłaszania wniosków dotyczących
funkcjonowania i zarządzania ROD,
6) korzystania z urządzeń wspólnych ROD,
7) uczestniczenia w imprezach i
uroczystościach organizowanych przez
zarząd ROD.
2. Działkowiec ma w szczególności obowiązek:
1) przestrzegać ustawę,
2) przestrzegać regulamin i statut PZD w
zakresie określonym w ustawie,
3) użytkować działkę zgodnie z ustawą i
regulaminem,
4) niezwłocznie przywrócić stan zgodny z
regulaminem na działce, terenie ogólnym lub
w infrastrukturze ogrodowej w razie
naruszenia zasad wynikających z
regulaminu,
5) działać w interesie ROD,
6) uiszczać opłaty ogrodowe uchwalone przez
uprawnione statutem organy PZD w
terminach przez nie ustalonych, a w
przypadku opóźnienia - wraz z
obowiązującymi odsetkami ustawowymi,
7) aktualizować dane osobowe i adres do
korespondencji,
8) otaczać opieką mienie ROD,
9) przestrzegać zasad współżycia społecznego.
§ 10 [Własność]
1. Infrastruktura ogrodowa w rozumieniu ustawy
stanowi własność PZD.
2. Nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się
na działce, wykonane lub nabyte ze środków
finansowych działkowca, stanowią jego
własność.
ROZDZIAŁ II
Zasady organizacyjne ROD
§ 11 [Funkcjonowanie organów PZD]
1. Organami PZD w ROD są:
1) walne zebranie ROD (konferencja
delegatów ROD),
2) zarząd ROD,
3) komisja rewizyjna ROD.
2. Członkami organów PZD w ROD mogą być
na zasadach określonych w statucie - wyłącznie
członkowie PZD.
3. Zasady funkcjonowania organów PZD określa
statut PZD.
§ 12 [Walne zebrania i konferencje delegatów]
1. Najwyższym organem PZD w ROD jest walne
zebranie ROD.
2. Prawo uczestniczenia w walnym zebraniu ROD
przysługuje wyłącznie członkowi zwyczajnemu
PZD.
3. Na zasadach określonych w statucie, zamiast
walnych zebrań ROD mogą odbywać się
konferencje delegatów ROD.
4. Do konferencji delegatów ROD stosuje się
odpowiednio postanowienia dotyczące walnych
zebrań ROD.
§ 13 [Zebrania działkowców]
W ROD mogą odbywać się zebrania działkowców o
charakterze porządkowym i informacyjnym w
sprawach nie zastrzeżonych dla walnych zebrań
ROD.
§ 14 [Zarząd ROD]
Zarząd ROD prowadzi sprawy ROD i reprezentuje
go na zewnątrz według zasad określonych w statucie.
§ 15 [Gospodarz ROD]
1. Zarząd ROD może ustanowić gospodarza
(gospodarzy) ROD. Gospodarzem nie może być
członek komisji rewizyjnej ROD, ani członek
zarządu ROD.
2. Sprawy gospodarcze zapewniające
funkcjonowanie ROD i infrastruktury ogrodowej
należą do obowiązków gospodarza (gospodarzy)
ROD.
3. Nadzór nad pracą gospodarza (gospodarzy) ROD
sprawuje zarząd ROD.
§ 16 [Posiedzenia i uchwały zarządu ROD]
Zarząd ROD obraduje na posiedzeniach i podejmuje
decyzje w formie uchwał.
§ 17 [Wypowiedzenie umowy dzierżawy działkowej]
1. Zarząd ROD może wypowiedzieć umowę
dzierżawy działkowej, nie później niż na miesiąc
naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego,
jeżeli działkowiec:
1) pomimo pisemnego upomnienia nadal
korzysta z działki lub altany w sposób
sprzeczny z przepisami ustawy lub
regulaminem, niszczy infrastrukturę
ogrodową albo wykracza w sposób rażący lub
uporczywy przeciwko porządkowi
ogrodowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie
z innych działek lub
2) wybudował, nadbudował lub rozbudował na
terenie działki altanę lub inny obiekt z
naruszeniem przepisów prawa stwierdzonym
przez właściwy organ administracji
publicznej,
3) jest w zwłoce z zapłatą opłat ogrodowych lub
opłat związanych z utrzymaniem działki na
rzecz stowarzyszenia ogrodowego za
korzystanie z działki co najmniej przez 6
miesięcy pomimo uprzedzenia go na piśmie o
zamiarze wypowiedzenia umowy i
wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego
terminu do zapłaty zaległych i bieżących
należności, lub
4) oddał działkę lub jej część osobie trzeciej do
płatnego lub bezpłatnego używania.
2. Szczegółowe zasady oraz tryb wypowiadania
umowy dzierżawy działkowej określa statut PZD.
§ 18 [Zasady przyjmowania wpłat]
1. Zarząd ROD przyjmuje od działkowców
wszystkie wpłaty na konto bankowe. Zarząd
ROD podaje do wiadomości działkowców
numer konta bankowego ROD.
2. W uzasadnionych przypadkach osoba
upoważniona przez zarząd ROD (kasjer) może
osobiście przyjmować od działkowców wpłaty.
Kasjerem nie może być członek komisji
rewizyjnej ROD, członek zarządu ROD
pełniący funkcję prezesa, wiceprezesa oraz
sekretarza, ani osoba prowadząca księgowość
ROD.
3. Kasjer wydaje wpłacającemu pokwitowanie
imienne z wyszczególnieniem daty, tytułu i
wysokości wpłaty. Każdy rodzaj opłaty
wyodrębnia się na pokwitowaniu.
Pokwitowanie wydaje się na drukach
obowiązujących w PZD, które stanowią
dokumenty ścisłego zarachowania.
§ 19 [Odsetki ustawowe; dzień wpłaty]
1. W przypadku nie opłacenia opłat ogrodowych w
ustalonym przez walne zebranie ROD terminach,
zarząd ROD obowiązany jest naliczać odsetki
ustawowe za opóźnienie licząc od dnia
następnego po ustalonym terminie.
2. Jeżeli dzień oznaczony jako termin wpłaty jest
dniem ustawowo wolnym od pracy, termin
upływa dnia następnego.
3. Za dzień wpłaty uznaje się datę wpływu środków
na konto ROD albo datę wpłaty w kasie ROD.
§ 20 [Opóźnienia w uiszczeniu opłat ogrodowych]
1. W przypadku opóźnienia wpłaty opłat
ogrodowych, zarząd ROD wzywa na piśmie
działkowca do dokonania wpłaty należności w
oznaczonym terminie informując jednocześnie,
że niewykonanie wezwania (w całości lub
części) zagrożone jest sankcjami
przewidzianymi w ustawie.
2. Pisemne wezwanie, o którym mowa w ust.1
doręcza się działkowcowi bezpośrednio za
pokwitowaniem lub za pośrednictwem poczty za
zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Koszty
wezwania obciążają działkowca.
3. W razie niewykonania wezwania, o którym
mowa w ust. 1, zarząd ROD może w
odpowiednim trybie wytoczyć powództwo o
zapłatę należności do właściwego sądu
powszechnego.
§ 21 [Ewidencja działek]
Zarząd ROD prowadzi ewidencję działek na
zasadach określonych w ustawie i statucie PZD.
§ 22 [Bezpieczeństwo w ROD]
1. Zarząd ROD obowiązany jest do działania na
rzecz bezpieczeństwa w ROD. W tym celu
zarząd ROD przedstawia walnemu zebraniu
ROD propozycje dotyczące zapewnienia
bezpieczeństwa na terenie ROD.
2. Propozycje, o których mowa w ust. 1,
uwzględniają w szczególności możliwość
monitorowania ROD, jego ochrony we własnym
zakresie lub przez posiadający koncesję
podmiot, budowy urządzeń służących
bezpieczeństwu (oświetlenie, łączność), a także
współpracę z organami porządkowymi.
§ 23 [Imprezy w ROD]
Zarząd organizuje w ROD imprezy kulturalne i
integracyjne, a w szczególności dzień działkowca,
inicjuje współpracę z domami kultury oraz innymi
placówkami i organizacjami pozarządowymi o
celach społecznych.
§ 24 [Działalność kontrolna]
Działalność kontrolną w ROD prowadzi komisja
rewizyjna ROD. Zadania komisji rewizyjnej ROD
określa statut PZD.
§ 25 [Zadania komisji rewizyjnej]
1. Komisja rewizyjna ROD dokonuje okresowej
oceny całokształtu działalności zarządu ROD.
2. Komisja rewizyjna ROD dokonuje, co najmniej
dwa razy w roku kalendarzowym, kontroli i
oceny działalności zarządu ROD, w tym
finansowej.
ROZDZIAŁ III
Działalność mediacyjna w rodzinnym ogrodzie
działkowym
§ 26 [Mediacja]
1. Spory pomiędzy działkowcami mogą być
rozstrzygane w drodze mediacji.
2. Mediację, za zgodą zainteresowanych stron,
prowadzi komisja mediacyjna powołana przez
zarząd ROD.
3. Jeżeli mediacja nie zakończy się ugodą, sprawę
przejmuje zarząd ROD.
§ 27 [Ugoda]
1. Zawarcie ugody następuje w formie pisemnej.
Ugodę podpisują strony i członkowie komisji
mediacyjnej. Ugoda nie może naruszać
obowiązujących przepisów.
2. Działkowcy, którzy zawarli ugodę, zobowiązani
są do jej wykonania i przestrzegania zawartych
w niej ustaleń.
3. Jeżeli którakolwiek ze stron nie wywiązuje się z
warunków ugody, sprawę rozstrzyga zarząd
ROD.
ROZDZIAŁ IV
Zagospodarowanie ROD
§ 28 [Podmiot zagospodarowujący ROD]
Zagospodarowanie ROD oraz budowa
podstawowych urządzeń należą do PZD.
§ 29 [Plan zagospodarowania ROD]
1. Podstawą budowy, wyposażenia i urządzenia
ROD jest plan zagospodarowania ROD.
2. Plan zagospodarowania ROD zatwierdza
okręgowy zarząd PZD.
3. Wniosek o zmianę planu zagospodarowania
ROD składa zarząd ROD na podstawie uchwały
walnego zebrania ROD.
4. Zmiany w planie zagospodarowania ROD
dokonuje okręgowy zarząd PZD w formie
aneksu do planu, obejmującego obszar ROD,
którego zmiana dotyczy.
5. Zmiany w planie zagospodarowania ROD nie
mogą powodować zwiększenia powierzchni
działki poza normę określoną w ustawie.
§ 30 [Treść planu zagospodarowania ROD]
Plan zagospodarowania ROD, oparty jest na
podkładzie geodezyjnym, określa granice ROD, jego
podział na działki z zaznaczeniem ich granic,
powierzchni i numeracji oraz podstawową
infrastrukturę ogrodową.
§ 31 [Infrastruktura ogrodowa]
1. Infrastrukturę ogrodową stanowią urządzenia,
będące własnością PZD, służące do wspólnego
używania przez osoby korzystające z działek
oraz do prawidłowego funkcjonowania ROD, a
w szczególności:
1) ogrodzenie zewnętrzne,
2) aleje i drogi ogrodowe,
3) miejsca postojowe,
4) place gospodarcze, tereny rekreacyjne i
sportowe, ogródki jordanowskie i inne
tereny użytku ogólnego,
5) budynki,
6) hydrofornie,
7) sanitariaty,
8) zieleń ogrodowa i pasy zieleni ochronnej,
9) sieć wodociągowa, energetyczna lub inna, o
ile nie wchodzi w skład przedsiębiorstwa.
2. W celu zapewnienia optymalnych warunków do
korzystania z działek i funkcjonowania ROD,
zarząd ROD dąży do wyposażenia ROD w
niezbędną infrastrukturę ogrodową.
§ 32 [Miejsca postojowe]
Lokalizacja miejsc postojowych powinna
uwzględniać potrzeby działkowców, funkcjonalność,
wpływ na środowisko naturalne oraz być możliwie
najmniej uciążliwa dla działkowców.
§ 33[Szczególne wykorzystanie terenu ROD]
1. Wykorzystanie infrastruktury ogrodowej do
celów innych niż określone w § 31 ust. 1, może
odbywać się wyłącznie na zasadach określonych
w odrębnych przepisach wydanych przez
właściwe statutowo organy PZD.
2. Budowa lub instalowanie na terenie ROD
urządzeń nie będących infrastrukturą ogrodową,
jest niedopuszczalna, chyba że zgodę udzieli
okręgowy zarząd PZD.
3. Naruszenie zasad określonym w ust. 1 lub 2 nie
może wywoływać negatywnych skutków
prawnych lub finansowych dla PZD.
§ 34 [Alejki i drogi]
1. Zarząd ROD zobowiązany jest zapewnić
drożność ciągów komunikacyjnych (alejek i dróg
ogrodowych).
2. Zabrania się zwężania ciągów komunikacyjnych
(alejek i dróg ogrodowych), zwłaszcza poprzez
nieuprawnione sadzenie drzew, krzewów lub
innych roślin.
§ 35 [Sanitariaty]
ROD powinny być wyposażone w ogólnodostępne
sanitariaty.
§ 36 [Utrzymanie porządku i czystości]
1. Utrzymanie porządku i czystości należy do:
1) zarządu ROD - w odniesieniu do terenu
ogólnego;
2) działkowca - w odniesieniu do jego działki (z
zastrzeżeniem § 67 pkt 3);
3) właściwej gminy - w odniesieniu do terenów
przylegających do ROD, chyba że obowiązek
ten na mocy przepisów szczególnych ciąży na
osobach fizycznych, jednostkach
organizacyjnych nieposiadających
osobowości prawnej lub osobach prawnych
innych niż stowarzyszenie ogrodowe.
2. Zarząd ROD odpowiada za zgodne z
obowiązującym prawem, w tym prawem
miejscowym, zbieranie i usuwanie odpadów z
terenu ROD.
§ 37 [Hodowla pszczół]
1. W ROD, za zgodą walnego zebrania ROD,
dopuszcza się hodowlę pszczół.
2. Hodowla pszczół może być prowadzona
wyłącznie w zbiorowej pasiece.
3. Pasieka, o której mowa w ust. 2, jest to
wydzielona na ten cel część terenu ogólnego
ROD, odizolowana od pozostałej części ROD
żywopłotem wysokim lub ekranem, o wysokości
nie mniejszej niż 3 metry.
4. Wszelkie prace w pasiece należy prowadzić w
sposób zapewniający bezpieczeństwo
działkowców.
5. Działkowcy, którzy prowadzą hodowlę pszczół
w pasiece ogrodowej tworzą koło pszczelarzy.
6. Nadzór nad działalnością koła sprawuje zarząd
ROD.
§ 38 [Nadzór nad zagospodarowaniem ROD]
Nadzór nad zagospodarowaniem ROD sprawuje
zarząd ROD.
ROZDZIAŁ V
Zagospodarowanie działki
§ 39 [Zasady zagospodarowania działki]
Działkowiec może zagospodarować działkę i
wyposażyć ją w odpowiednie obiekty i urządzenia na
zasadach określonych w przepisach powszechnie
obowiązujących oraz w regulaminie.
§ 40 [Granice działki]
1. Granice działki muszą być zgodne z planem
zagospodarowania ROD i trwale oznakowane.
2. Zmiana granic działki wymaga uprzedniej
zmiany planu zagospodarowania ROD.
3. Obowiązek przywrócenia zgodności granic
działki z planem zagospodarowania ROD
spoczywa na zarządzie ROD. Jednakże
obowiązek ten obciąża działkowca, jeżeli
samowolnie naruszył granice działki.
§ 41 [Dopuszczalne urządzenia]
Z uwzględnieniem warunków określonych w
przepisach powszechnie obowiązujących oraz w
regulaminie, działka może być wyposażona w
następujące urządzenia:
1) altanę działkową,
2) szklarnię,
3) tunel foliowy,
4) okna inspektowe,
5) studnię, sieć wodociągową, kanalizacyjną i
sieć elektryczną,
6) zbiorniki wodne (basen, brodzik, oczko
wodne),
7) bezodpływowe zbiorniki na nieczystości
ciekłe,
8) pergole, trejaże, murki kwiatowe, ogródki
skalne i kąciki wypoczynkowe,
9) piaskownicę, huśtawkę i inne urządzenia
rekreacyjne.
§ 42 [Kompostownik]
1. Działka musi być wyposażona w
kompostownik.
2. Kompostownik oraz zamknięte pojemniki z
nawozami płynnymi należy umieszczać w
zacienionej części działki, w miejscu mniej
widocznym, w odległości co najmniej 1 m od
granic działki.
3. Działkowiec ma obowiązek kompostować
odpady pochodzenia organicznego, a w
szczególności pochodzące z działki części
roślin.
§ 43 [Zbiornik na nieczystości ciekłe]
1. Z zastrzeżeniem warunków określonych w
przepisach powszechnie obowiązujących,
działka może być wyposażona w zbiornik na
nieczystości ciekłe. Odpowiedzialność za
warunki sanitarno-higieniczne i ochronę wód
gruntowych przed skażeniami ponosi
działkowiec.
2. Eksploatacja urządzeń, o których mowa w ust. 1,
wywóz nieczystości lub ich utylizacja musi
odbywać się na warunkach określonych w
przepisach powszechnie obowiązujących.
3. Działkowiec obowiązany jest powiadomić na
piśmie zarząd ROD o zamiarze budowy
zbiornika na nieczystości ciekłe, załączając
rysunek uwzględniający jego usytuowanie
względem granic działki zgodnie z
obowiązującymi przepisami, w miejscu
zapewniającym swobodny dostęp wozu
asenizacyjnego.
§ 44 [Altana działkowa]
1. Altana działkowa stanowi wolno stojący budynek
rekreacyjno-wypoczynkowy lub inny obiekt
budowlany spełniający taką funkcję, położony na
terenie działki w ROD. Altana działkowa
powinna być funkcjonalna i estetyczna.
2. Altana działkowa może mieć powierzchnię
zabudowy mierzoną po obrysie ścian
zewnętrznych do 35 m2
. Do powierzchni
zabudowy nie wlicza się tarasu, werandy lub
ganku, o ile ich łączna powierzchnia nie
przekracza 12 m2
.
3. Altana działkowa może mieć wysokość do 5
metrów przy dachu stromym i 4 metrów przy
dachu płaskim.
4. Wysokość altany działkowej mierzy się od
poziomu gruntu do najwyższego punktu dachu.
7
5. Odległość altany działkowej od granic działki nie
może być mniejsza niż 3 metry. W przypadku
niemożności spełnienia tego warunku ze względu
na ukształtowanie działki, postanowienie ust. 6
stosuje się odpowiednio.
6. Jeżeli plan zagospodarowania ROD określa
miejsce usytuowania altany działkowej,
działkowiec może wybudować altanę działkową
tylko zgodnie z tym planem. W przypadku braku
planu zagospodarowania, zarząd ROD określa w
drodze uchwały miejsce usytuowania altany
działkowej, które powinno zapewniać
funkcjonalność działki oraz być możliwie
najmniej uciążliwe dla działkowców z sąsiednich
działek.
§ 45 [Budowa lub rozbudowy altany działkowej]
1. Działkowiec obowiązany jest zawiadomić na
piśmie zarząd ROD o zamiarze budowy,
nadbudowy lub rozbudowy altany działkowej,
załączając rysunek uwzględniający jej
powierzchnię zabudowy i wysokość oraz
usytuowanie względem granic działki zgodnie z
wymogami określonymi w § 44.
2. Zarząd ROD sprawuje nadzór w zakresie
realizacji wymogów określonych w § 44. W
ramach tego nadzoru zarząd ROD sprawdza
również, czy altana działkowa jest zgodna z
zawiadomieniem, o którym mowa w ust. 1.
Postanowienie § 74 stosuje się odpowiednio.
3. Na działkowcu spoczywa odpowiedzialność za
właściwe usytuowanie altany działkowej i jej
budowę, nadbudowę lub rozbudowę zgodnie z
wymogami przewidzianymi w regulaminie
ROD i przepisach powszechnie
obowiązujących.
§ 46 [Skutki naruszeń zasad dotyczących altan]
1. Zarząd ROD nakazuje działkowcowi
wstrzymanie budowy, nadbudowy lub
rozbudowy altany działkowej w przypadku
zaistnienia przesłanek uzasadniających
podejrzenie naruszenia przepisów regulaminu.
2. W przypadku stwierdzenia przez zarząd ROD
budowy, nadbudowy lub rozbudowy altany
działkowej z naruszeniem przepisów
regulaminu, działkowiec zobowiązany jest do
usunięcia nieprawidłowości, a nawet do
rozebrania budowanej lub rozbudowywanej
altany działkowej, jeśli naruszenia nie mogą
zostać usunięte w inny sposób.
3. W przypadku powzięcia informacji, że na
terenie działki wybudowano, nadbudowano lub
rozbudowano altanę działkową lub inny obiekt
z naruszeniem przepisów prawa, zarząd ROD, w
imieniu PZD, zgłasza naruszenie do właściwego
organu administracji publicznej.
4. Stwierdzenie przez właściwy organ
administracji publicznej naruszenia prawa, o
którym mowa w ust. 3, stanowi podstawę do
zastosowania sankcji określonych w ustawie.
§ 47 [Szklarnia]
Szklarnia na działce może mieć powierzchnię nie
przekraczającą 25 m2
i wysokość 3 m. Nie może ona
posiadać stałych urządzeń grzewczych oraz
urządzeń, których funkcjonowanie zanieczyszcza
środowisko.
§ 48 [Tunele foliowe, szklarnie i okna inspektowe]
1. Tunele foliowe na działce nie mogą przekraczać
20% całkowitej powierzchni działki i 3 m
wysokości z tym, że w razie jednoczesnego
posiadania szklarni i tuneli foliowych ich łączna
powierzchnia nie może przekraczać 20%
całkowitej powierzchni działki.
2. Szklarnia i tunel foliowy powinny być
usytuowane w odległości nie mniejszej niż 1 m
od granic działek sąsiednich, granicy ROD i
dróg komunikacyjnych w ROD.
3. Zarząd ROD nakazuje rozbiórkę szklarni i tuneli
foliowych z powodu nieestetycznego wyglądu
lub nieprzestrzegania regulaminu przy ich
stawianiu.
4. Okna inspektowe na działce mogą mieć łączną
powierzchnię do 9 m2
.
§ 49 [Zbiorniki wodne]
1. Na działce mogą być usytuowane czasowe lub
stałe zbiorniki wodne o powierzchni:
1) basen i brodzik łącznie do 15 m2,
2) oczko wodne do 10 m2
.
2. Łączna powierzchnia zbiorników wodnych, o
których mowa w ust. 1, nie może przekraczać
powierzchni 15 m2, a ich głębokość nie może
przekraczać 1m.
3. Odpowiedzialność za warunki sanitarnohigieniczne
oraz bezpieczeństwo związane z
budową i użytkowaniem zbiornika ponosi
działkowiec.
§ 50 [Pergole i trejaże]
1. Pergole, trejaże i inne podpory do roślin pnących
na działce nie mogą być usytuowane w
odległości mniejszej niż 1 metr od granic działki.
2. W odległości do 2 metrów od granic działki,
pergole, trejaże i inne podpory do roślin pnących
nie mogą przekraczać wysokości 2 metrów.
§ 51 [Ogrodzenie działki]
1. Ogrodzenie działki nie może przekraczać
wysokości 1 metra i powinno być ażurowe.
2. Umieszczanie na ogrodzeniach ostro
zakończonych elementów, drutu kolczastego
8
oraz innych podobnych wyrobów i materiałów
jest zabronione.
§ 52 [Żywopłoty]
1. Na granicy działek, za pisemną zgodą
użytkownika sąsiedniej działki, można zakładać
żywopłoty.
2. Wysokość żywopłotu na granicy pomiędzy
działkami ustalają sąsiadujący użytkownicy z
tym, że nie może ona przekraczać 1 metra.
3. Żywopłoty rosnące przy granicy działki z alejką
(drogą wewnętrzną) nie mogą przekraczać
wysokości 1 metra i muszą być prowadzone w
ten sposób, aby nie przerastały poza granicę
działki.
4. Żywopłoty rosnące na granicy działki będącej
jednocześnie granicą ROD nie mogą przekraczać
wysokości 2 metrów i muszą być prowadzone w
ten sposób, aby nie przerastały poza ogrodzenie
ROD.
§ 53 [Drzewa i krzewy owocowe]
1. Gatunki i odmiany drzew owocowych słabo
rosnących i karłowych należy sadzić w
odległości co najmniej 2 metrów od granicy
działki. W przypadku moreli należy zachować
odległość co najmniej 3 metrów. Czereśnia i
orzech włoski nie mogą być sadzone w
odległości mniejszej niż 5 metrów od granicy
działki, z wyjątkiem szczepionych na
podkładach słabo rosnących, które można sadzić
w odległości nie mniejszej niż 3 metry.
2. Krzewy owocowe należy sadzić w odległości nie
mniejszej niż 1 m od granicy działki, a krzewy
leszczyny 3 metrów.
§ 54 [Drzewa i krzewy ozdobne]
1. Dopuszcza się sadzenie drzew ozdobnych, w
tym iglaków, pod warunkiem, że będą to gatunki
i formy słabo rosnące.
2. Drzewa ozdobne, o których mowa w ust.1,
należy sadzić w odległości co najmniej 2 m od
granic działki.
3. Dopuszcza się sadzenie drzew ozdobnych w
odległości 1 metra od granicy działki, o ile ich
wysokość nie przekroczy 2 metrów.
4. Krzewy ozdobne silnie rosnące należy sadzić w
odległości co najmniej 2 m, a krzewy słabo
rosnące i płożące formy iglaków co najmniej 1
m od granic działki.
5. W odległości 2 m od granicy działki wysokość
drzew i krzewów ozdobnych nie powinna
osiągać więcej niż 3 m.
§ 55 [Cięcie i prześwietlanie drzew i krzewów]
1. Działkowiec zobowiązany jest do cięcia i
prześwietlania drzew oraz krzewów owocowych
i ozdobnych w taki sposób, aby gałęzie nie
przekraczały granic działki.
2. W razie niedopełnienia obowiązku określonego
w ust. 1, użytkownik sąsiedniej działki może
obciąć przechodzące gałęzie, o ile wcześniej
wyznaczył sąsiadowi odpowiedni termin do ich
usunięcia.
3. Uprawnienie wynikające z ust. 2 przysługuje
również zarządowi ROD, gdy gałęzie
przechodzą na teren ogólny ROD.
§ 56 [Zabiegi ochrony roślin]
1. Działkowiec zobowiązany jest do zwalczania na
użytkowanej działce chorób i szkodników roślin
oraz chwastów.
2. Działkowiec może stosować na działce
chemiczne zabiegi ochrony roślin wyłącznie
preparatami dopuszczonymi do obrotu.
3. Zabieg, o którym mowa w ust. 2, może być
przeprowadzony tylko w przypadku, gdy
możliwym jest zapewnienie bezpieczeństwa dla
ludzi i upraw ogrodniczych zarówno na własnej
działce, jak i działkach sąsiednich.
4. Przed zastosowaniem środków ochrony roślin
działkowiec zobowiązany jest do
poinformowania o tym sąsiadów podając nazwę
preparatu, okres karencji i datę przeprowadzenia
zabiegu.
§ 57 [Zakaz uprawy określonych roślin]
W ROD obowiązuje całkowity zakaz uprawy maku
oraz innych roślin, których uprawa jest zakazana na
terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 58 [Dopuszczalny chów zwierząt]
1. Z zachowaniem odpowiednich warunków
sanitarnych i higienicznych, działkowiec może
prowadzić na działce wyłącznie chów gołębi, kur
i królików, których dopuszczalną liczbę określa
zarząd. Hodowla gołębi wymaga uprzedniej
zgody walnego zebrania ROD i nie może być
prowadzona w odległości do 5 km od granicy
lotniska stosownie do wymogów określonych w
ustawie Prawo lotnicze.
2. Pomieszczenia dla zwierząt, o których mowa w
ust. 1, stanowią integralną część altany
działkowej i wliczane są do jej normatywnej
powierzchni.
3. Działkowiec odpowiada za szkody powstałe w
związku z prowadzeniem chowu zwierząt, o
których mowa w ust. 1.
4. Chów zwierząt, o których mowa w ust. 1, jest
dopuszczalny, o ile odrębne przepisy, w
szczególności przepisy prawa miejscowego, nie
stanowią inaczej.
§ 59 [Zakres zagospodarowania działki]
Działkowiec zobowiązany jest do zagospodarowania
i korzystania z działki zgodnie z jej przeznaczeniem
i w taki sposób, aby nie stwarzać zagrożeń lub
utrudnień w korzystaniu z działek przez sąsiadów.
§ 60 [Nadzór nad zagospodarowaniem działki]
Bezpośredni nadzór nad zgodnym z regulaminem
zagospodarowaniem działki, w tym w sprawach
dotyczących altany działkowej i innych trwałych
urządzeń, sprawuje zarząd ROD.
ROZDZIAŁ VI
Społeczna Służba Instruktorska
§ 61 [Skład i zasady działania SSI]
1. Społeczną Służbę Instruktorską tworzą:
1) instruktorzy ogrodowi,
2) instruktorzy okręgowi,
3) instruktorzy krajowi.
2. Szczegółowy tryb powoływania oraz działania
instruktorów Społecznej Służby Instruktorskiej
określa Krajowa Rada PZD.
§ 62 [Cele instruktorów SSI]
Instruktorów Społecznej Służby Instruktorskiej
powołuje się w celu realizacji zadań doradczych w
zakresie zagospodarowania, modernizacji ROD i
działek, upowszechniania wiedzy i nowości
ogrodniczych, pomocy działkowcom w
zagospodarowaniu i użytkowaniu działki oraz
racjonalnej i zdrowej uprawy roślin, a także ochrony
środowiska.
§ 63 [Działalność instruktorów SSI]
Instruktorzy ogrodowi Społecznej Służby
Instruktorskiej:
1) prowadzą poradnictwo i instruktaż w
zakresie zagospodarowania i modernizacji
działek oraz uprawy roślin,
2) propagują wiedzę i oświatę ogrodniczą
poprzez organizowanie prelekcji i szkoleń
dla działkowców,
3) wdrażają postanowienia regulaminu ROD,
4) utrzymują kontakty z placówkami
pracującymi na rzecz ogrodnictwa.
§ 64 [Zadania instruktorów SSI]
Instruktorzy Społecznej Służby Instruktorskiej:
1) biorą udział w przeglądach stanu
zagospodarowania ROD i działek oraz
pracach ogrodowych komisji
konkursowych,
2) przedkładają zarządowi ROD wnioski w
sprawach zagospodarowania i modernizacji
ROD i działek, działalności szkoleniowej i
zaopatrzeniowej,
3) mogą uczestniczyć w posiedzeniach zarządu
ROD i komisji problemowych, na których
omawiane są sprawy zagospodarowania i
modernizacji ROD i działek oraz
zagadnienia ogrodnicze i szkoleniowe.
§ 65 [Obowiązki zarządu ROD wobec SSI]
Zarząd ROD zobowiązany jest do stworzenia
odpowiednich warunków do pracy instruktorom
ogrodowym Społecznej Służby Instruktorskiej,
zapewniając szczególnie:
1) korzystanie z tablic informacyjnych w ROD,
2) udział w szkoleniach organizowanych przez
okręgowe zarządy PZD i Krajowy Zarząd
PZD.
§ 66 [Finansowanie SSI]
Działalność instruktorów ogrodowych zarząd ROD
finansuje ze środków ogrodowego Funduszu
Oświatowego PZD.
ROZDZIAŁ VII
Przepisy porządkowe
§ 67 [Obowiązki porządkowe]
Działkowiec obowiązany jest:
1) dbać o estetyczny wygląd działki i ROD,
2) nie zakłócać spokoju sąsiadom, zwłaszcza
poprzez korzystanie z urządzeń ponad
przeciętną miarę,
3) utrzymywać w czystości i estetycznym
stanie drogi, aleje oraz rowy melioracyjne:
a) na połowie ich szerokości, gdy do nich
przylegają działki po obu stronach,
b) na całej ich szerokości, gdy do nich
przylegają działki z jednej strony.
§ 68 [Zakazy porządkowe]
Działkowcom i innym osobom przebywającym na
terenie ROD zabrania się:
1)zanieczyszczania działek, alejek, dróg, rowów
melioracyjnych, terenów przylegających do
działki oraz otoczenia ogrodu wszelkimi
odpadami, w tym pochodzącymi z działki, np.
gałęzie, chwasty,
2)wrzucania do ogrodowych pojemników na
śmieci części roślin oraz nie pochodzących z
działki odpadów komunalnych,
3)gromadzenia i przechowywania na działce
przedmiotów niepotrzebnych do uprawy
(korzystania z działki), a obniżających jej
estetyczny wygląd, a także wszelkich
odpadów, w tym nie pochodzących z działki,
4)stawiania szop, komórek, toalet wolnostojących
itp.,
5)spalania na terenie ROD wszelkich odpadów i
resztek roślinnych,
10
6)wjazdu na teren ROD osobowymi pojazdami
mechanicznymi bez zgody walnego zebrania
ROD,
7)parkowania na terenie ROD, poza
wyznaczonymi do tego celu miejscami
postojowymi, wszelkich pojazdów
mechanicznych bez zgody walnego zebrania
ROD,
8)mycia i naprawiania na terenie ROD - także na
miejscach postojowych - wszelkich pojazdów
mechanicznych,
9)polowania, detonowania petard i innych
ładunków wybuchowych oraz strzelania z
wszelkiej broni, w tym także z
pneumatycznej, na terenie ROD,
10) wprowadzania i trzymania na terenie ROD
psów bez smyczy i kagańca oraz stałego
utrzymywania kotów i psów na działce,
11) naruszania, zmieniania infrastruktury
ogrodowej, a w szczególności budowania
bram i furtek w ogrodzeniu zewnętrznym,
12) sadzenia, a także usuwania drzew i krzewów
oraz innych roślin na terenach ogólnych
ROD,
13) prowadzenia na działce uprawy jednorodnej o
charakterze produkcyjnym.
§ 69 [Wjazd na teren ROD]
Dopuszcza się wjazd na teren ROD pojazdów
mechanicznych dowożących do działki nawozy,
materiały budowlane itp. na zasadach określonych
przez zarząd ROD. Zasady te mogą określać w
szczególności trasy dojazdu, maksymalną łączną
masę pojazdu wraz z ładunkiem, itp.
§ 70 [Prawa osób niepełnosprawnych]
1. Osoba niepełnosprawna ma prawo wjazdu na
teren ROD pojazdem mechanicznym, którym
dojeżdża do działki. Prawo wjazdu ma także
pojazd dowożący tę osobę do działki.
2. Osoba niepełnosprawna ma prawo parkowania
swego pojazdu na terenie działki, jeżeli
wyposaży ją w odpowiednie miejsce postojowe
(np. zatoczkę).
3. Zarząd ROD jest obowiązany zapewnić osobom
niepełnosprawnym możliwość nieskrępowanego
dotarcia pojazdem mechanicznym do działki.
4. Osobą niepełnosprawną w rozumieniu
niniejszego postanowienia jest osoba, która na
skutek stwierdzonej urzędowo
niepełnosprawności ma trudności z
samodzielnym poruszaniem się.
§ 71 [Zasady usuwania drzew ozdobnych]
1. Usunięcie z terenów ogólnych ROD lub działki
ozdobnych drzew następuje za zezwoleniem
właściwego organu administracji publicznej w
przypadkach określonych w przepisach ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
2. Zezwolenie wydawane jest na wniosek:
1) zarządu ROD w przypadku zamiaru
usunięcia drzewa lub krzewu z terenu
ogólnego ROD,
2) działkowca w przypadku zamiaru
usunięcia drzewa z terenu działki.
§ 72 [Oznaczenie alejek i działek]
1. Alejki ogrodowe powinny posiadać nazwy lub
numery.
2. Działka oznaczona jest tabliczką z numerem
porządkowym, umieszczoną w widocznym
miejscu.
§ 73 [Wstęp na działkę]
1. Wstęp na działkę w czasie nieobecności
działkowca lub jego rodziny jest zabroniony.
2. Przepisy ust. 1 nie mają zastosowania w
przypadku zagrożenia życia lub mienia.
§ 74 [Prawo wstępu na działkę]
1. W celu sprawdzenia stanu zagospodarowania
działki, odczytu liczników wody i energii
elektrycznej, sprawdzenia prawidłowości
podłączeń instalacji elektrycznej i
wodociągowej, działkowiec ma obowiązek
umożliwić wstęp na działkę i do altany
działkowej osobom upoważnionym przez
zarząd ROD.
2. Mimo braku zgody działkowca, osoby
upoważnione przez zarząd ROD są uprawnione
do wstępu na działkę w celu przeprowadzenia
czynności, o których mowa w ust. 1, jeżeli z co
najmniej 7-dniowym wyprzedzeniem
zawiadomią na piśmie działkowca o
konieczności wstępu na teren działki.
§ 75 [Czasowe wyłączenie prądu]
1. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności
związanych ze złym stanem technicznym sieci,
niemożliwością zapobieżenia kradzieżom prądu,
bezpieczeństwem ogrodu, zarząd ROD może
podjąć decyzję o czasowym wyłączeniu energii
elektrycznej w ogrodzie w okresie jesienno -
zimowym. Uchwała w tej sprawie powinna być
szczegółowo uzasadniona.
2. Walne zebranie może w drodze uchwały
zobowiązać zarząd ROD do wyłączenia energii
elektrycznej w ogrodzie w okresie jesienno -
zimowym.
§ 76 [Zasady przyłączenia do sieci]
W ROD posiadających sieć wodociągową,
kanalizacyjną lub elektryczną działkowiec może
przyłączyć działkę do sieci wyłącznie po uzyskaniu
zgody zarządu ROD.
§ 77 [Zasady i koszty korzystania z wody]
1. Wodą pobieraną z ujęć miejskich i ogrodowych
należy gospodarować oszczędnie.
2. Rozliczanie kosztów wody zużytej przez
działkowca może odbywać się wyłącznie na
zasadach ustalonych przez zarząd ROD i
zatwierdzonych przez walne zebranie ROD.
3. Opłatę za zużytą wodę uiszcza się według
wskazań licznika po cenie ustalonej dla odbiorcy
lub ryczałtowo według zasad ustalonych przez
walne zebranie ROD.
4. Koszty związane z dostawą wody do działek i
eksploatacją sieci ogólnoogrodowej pokrywane
są z odpowiedniej opłaty ogrodowej
przeznaczonej na te cele.
5. Stwierdzenie przez zarząd ROD pobierania
wody przez działkowca poza wodomierzem,
uznaje się za kradzież na szkodę ROD.
§ 78 [Zasady i koszty korzystania z prądu ]
1. Korzystanie z energii elektrycznej przez
działkowca może odbywać się wyłącznie na
zasadach uchwalonych przez walne zebranie
ROD i zgodnych z obowiązującymi w PZD.
2. Opłatę za zużytą energię elektryczną uiszcza się
według wskazań podlicznika po cenie ustalonej
przez zakład energetyczny w terminach
wyznaczonych przez zarząd ROD.
3. Koszty związane z dostawą energii do działek
oraz eksploatacją sieci ogólnoogrodowej,
pokrywane są z odpowiedniej opłaty ogrodowej
przeznaczonej na te cele.
4. Stwierdzenie przez zarząd ROD pobierania przez
działkowca energii elektrycznej poza licznikiem,
uznaje się za kradzież na szkodę rodzinnego
ogrodu działkowego.
§ 79 [Opiekun działki]
1. W uzasadnionych przypadkach (np. długotrwała
choroba) zarząd ROD może wyrazić zgodę - na
wniosek działkowca - na ustanowienie opiekuna
działki na okres do dwóch lat.
2. Odpowiedzialność za skutki opieki ponosi
działkowiec, w imieniu którego działał opiekun.
§ 80 [Odpowiedzialność działkowca]
1. Działkowiec winny działania lub zaniechania,
przez które PZD poniósł szkodę, odpowiada za
nią osobiście. Odpowiedzialność ta obejmuje w
szczególności obowiązek zrekompensowania
kosztów poniesionych przez PZD w celu
usunięcia naruszeń w infrastrukturze ogrodowej.
2. Działkowiec odpowiada również za szkody
wyrządzone przez osoby przebywające za jego
zgodą na działce i w ROD.
§ 81 [Zgłaszania zmiany danych osobowych]
1. Działkowiec ma obowiązek zgłaszania do
zarządu ROD na piśmie zmianę danych
osobowych, w tym zmianę miejsca zamieszkania
i adresu do korespondencji.
2. Działkowiec ponosi odpowiedzialność za skutki
niezgłoszenia zmiany danych osobowych, które
mogły mieć wpływ na decyzje zarządu ROD
związane z prawem do działki.
3. W razie zaniedbania obowiązku zgłoszenia
zmiany miejsca zamieszkania lub w przypadku
nieprzyjęcia korespondencji, skierowane do
działkowca pisma, po ich zwrocie przez pocztę,
pozostawia się w aktach ze skutkiem doręczenia.
§ 82 [Wyłączenie odpowiedzialność]
PZD nie ponosi odpowiedzialności
odszkodowawczej z tytułu strat spowodowanych
przez powódź, pożar, gradobicie, suszę, huragan itp.
oraz powstałych na skutek kradzieży i dewastacji.
ROZDZIAŁ VIII
Opłaty ogrodowe
§ 83 [Opłaty ogrodowe]
1. Działkowiec jest obowiązany uczestniczyć w
pokrywaniu kosztów funkcjonowania ROD w
częściach przypadających na jego działkę, przez
uiszczanie opłat ogrodowych.
2. Opłaty ogrodowe są uchwalane corocznie przez
walne zebranie, które określa wysokość lub
sposób wyliczenia tych opłat oraz termin jej
uiszczenia, jednak nie później niż do 30
czerwca.
3. Na koszty funkcjonowania ROD składają się w
szczególności:
1) wydatki na inwestycje, remonty i bieżącą
konserwację infrastruktury ogrodowej;
2) opłaty za dostawę energii elektrycznej i
cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej
terenu ogólnego i infrastruktury ogrodowej;
3) ubezpieczenia, podatki i inne opłaty
publicznoprawne;
4) wydatki na utrzymanie porządku i czystości;
5) wydatki związane z zarządzaniem ROD.
4. Na warunkach określonych w statucie PZD,
działkowiec zalegający z opłatami ogrodowymi
może zwolnić się od tego obowiązku także w ten
sposób, że za zgodą zarządu ROD bezpłatnie
wykona osobiście lub poprzez osobę bliską
prace na rzecz ROD odpowiadające wartości
zobowiązania z tytułu opłat ogrodowych.
§ 84 [Zawiadomienie o zmianie opłat]
1. Zarząd ROD zawiadamia działkowców o
zmianie wysokości opłat ogrodowych poprzez
zamieszczenie informacji w miejscu
umożliwiającym każdemu działkowcowi
zapoznanie się z tą informacją, a w
szczególności poprzez jej zamieszczenie na
tablicy informacyjnej lub stronie internetowej
ROD.
2. Zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, zarząd
ROD dokonuje co najmniej 14 dni przed
upływem terminu do wnoszenia opłat
ogrodowych, nie później jednak niż do końca
miesiąca poprzedzającego ten termin.
ROZDZIAŁ IX
Postanowienia końcowe
§ 85 [Interpretacja regulaminu]
Interpretacja postanowień regulaminu należy do
Krajowej Rady PZD.
§ 86 [Wejście w życie; przepisy przejściowe]
1. Regulamin wchodzi w życie z dniem 1 stycznia
2016 roku. Z tym dniem traci moc obowiązującą
Regulamin Rodzinnego Ogrodu Działkowego
uchwalony w dniu 21 lutego 2014 roku przez
Krajową Radę PZD.
2. Do gospodarzy ustanowionych przed dniem
wejściu w życie niniejszego regulaminu nie
stosuje się § 15 ust. 1. W tym zakresie
obowiązują postanowienia dotychczasowe.
3. Dostosowanie wysokości ekranu izolującego
pasiekę od pozostałej części ROD do wymogu
określonego w § 37 ust. 3 następuje do dnia 31
marca 2016 roku.
